O smokach w bibliotece

Marek Sikorski, historyk sztuki, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii oraz autor wielu książek o zabytkach i dziejach kultury, był gościem Gminnej Biblioteki Publicznej w Tarnowcu. Wygłosił dwie prelekcje dla młodzieży ze Szkoły Podstawowej na temat smoka wawelskiego oraz z Gimnazjum na temat smoków i “smokobójcach”.

Nie każdy potwór musiał być smokiem. Mistrz Wincenty Kadłubek nie pisał o smoku, lecz o potworze o nazwie olophagus, a podobnie podawali też inni kronikarze. Nawet Jan Długosz, jeśli poprawnie przetłumaczymy tekst z jego Roczników, miał dylemat z nazwaniem tego potwora. Dopiero później zaczęto mówić o owej bestii jako o smoku, zapewne pod wpływem różnych traktatów przyrodniczych, w których pisano o rzeczywistym istnieniu smoków. Ze smokiem wawelskim powiązanych jest wiele sekretów, w tym dotyczących jego słynnego krakowskiego pomnika, Smoczej Jamy oraz znanego obrazu Witolda Pruszkowskiego Smok podwawelski. O tych i innych osobliwościach dotyczących legendy smoka wawelskiego i jego historii jest prelekcja pt. Na tropach smoka wawelskiego.

Przez wiele stuleci uważali uczeni i teologowie, że smoki istnieją i mają szatańskie pochodzenie. Opowiadano, że spotykano je w morzu, w powietrzu, w górach, w świecie podziemnym, a nawet w grobowcach. Znawcy smoków pisali o własnościach leczniczych smoczych kości i sadła oraz smoczej krwi. Dawny świat był przekonany, że u jego początków miała miejsce kosmiczna walka bogów i herosów ze smokami. Idea “smokobójstwa” pojawiła się też w chrześcijaństwie. Wielu Świętych Pańskich i kilka Błogosławionych Dziewic oraz niektórzy pobożni rycerze pokonywali te diabelskie stwory. Według biblijnej wizji końca świata zostanie smok pokonany na zawsze. Różne smocze historie mają też swoje przyrodnicze uzasadnienie, a świat nauki odkrył istnienie smoków, ale zabroniono ich zabijania.

O tych i innych smoczych osobliwościach była prelekcja Marka Sikorskiego pt. Smoki, rycerze i smokobójstwo.

Obydwie książki posiadamy w zbiorach naszej biblioteki.